Beste relatie,
Vandaag lanceert IKNL de Nederlandse Kankeratlas. Hierin kan iedereen die dat wil inzicht krijgen in de impact van kanker per regio. De interactieve online atlas toont patronen van hoe vaak bepaalde kankersoorten ergens voorkomen (incidentie), gebaseerd op waar mensen woonden toen ze de diagnose kregen. Dit is door IKNL in kaart gebracht voor de 24 meest voorkomende kankersoorten in Nederland en voor al die kankersoorten samen. Voor alle kanker samen is nauwelijks variatie te zien tussen gebieden in Nederland. Voor een aantal van de kankersoorten is variatie per regio te zien en voor andere niet of nauwelijks. |
|
De Nederlandse Kankeratlas laat zien in welke regio’s het aantal kankerdiagnoses hoger is, lager of gelijk aan wat we verwachten op basis van het Nederlands gemiddelde. In de analyse hebben we rekening gehouden met hoeveel mensen er in een regio wonen, hoe oud ze zijn en of het mannen of vrouwen zijn. Deze mogelijke oorzaken spelen dus geen rol in de variatie die we in de Kankeratlas laten zien. In de Kankeratlas wordt onder de knop ‘info kankersoorten’ aanvullende informatie per kankersoort gegeven over waar variatie te zien is en waardoor de variatie kan komen. We vinden het belangrijk om te benadrukken, dat de inzichten uit de Kankeratlas niet het eigen, individuele risico op kanker weerspiegelen, maar gemiddelden zijn voor ieder specifiek gebied.
Veel variatie in longkanker, huidkanker en baarmoederhalskanker
Een van de kankersoorten waarvoor we regionaal veel variatie in het aantal diagnoses zien is longkanker. Wat daarbij opvalt is dat in vrijwel alle grootstedelijke gebieden verschillen te zien zijn per wijk, wat waarschijnlijk voornamelijk komt door verschillen in hoeveel mensen in het verleden hebben gerookt. Uit wetenschappelijk onderzoek weten we, dat zo’n 80% van de longkankerdiagnoses veroorzaakt wordt door roken, zo’n 10% door luchtverontreiniging door bijvoorbeeld verkeer, houtstook en radon en van de andere 10% zijn de factoren nog onbekend .
Daarnaast laat de Kankeratlas zien dat er in veel gebieden langs de kust meer huidkanker voorkomt dan gemiddeld in Nederland. Waarschijnlijk wordt dit veroorzaakt door blootstelling aan een hoger aantal zonuren en sterkere zonkracht langs de kust.
Verder zien we in de atlas verschillen in hoe vaak baarmoederhalskanker voorkomt. Dat komt waarschijnlijk door het al dan niet meedoen aan het bevolkingsonderzoek baarmoederhalskanker. In dit bevolkingsonderzoek is een voorstadium van baarmoederhalskanker relatief eenvoudig op te sporen en weg te halen, waardoor baarmoederhalskanker wordt voorkomen.
Versnellen onderzoek en stimuleren preventie
Er is nog een lange weg te gaan om de redenen van alle geografische verschillen te begrijpen. Maar de atlas is ontworpen om inzicht te bieden en zo onderzoek te versnellen, vooral in de gebieden die dit het meest nodig hebben. Daarnaast kunnen er door de inzichten uit de Kankeratlas regionaal preventiebeleidsmaatregelen genomen worden om de impact van kanker te reduceren. Ongeacht wat er in onze omgeving gebeurt, kunnen mensen zo mogelijk en desgewenst ook zelf iets doen om het risico op kanker te verminderen. Iedereen weet inmiddels wel dat niet roken of stoppen met roken helpt om de gezondheid te bevorderen en het risico op heel veel verschillende kankersoorten te verminderen. Maar in het Trendrapport ‘Kanker in Nederland 2032, trends en prognoses’ dat IKNL eind 2022 uitbracht zien we ook, dat de meest voorkomende kankersoort in Nederland, huidkanker, sterk aan het stijgen is. Het is dus van belang ons goed te beschermen tegen de zon. Daarnaast kunnen we het risico op kanker verminderen door een gezond gewicht te behouden, alcoholinname te verminderen, regelmatig te bewegen, veel groente en fruit te eten en juist weinig rood en onbewerkt vlees en door bij een oproep te overwegen mee te doen aan de bevolkingsonderzoeken zoals die er zijn voor darm-, borst- en baarmoederhalskanker.
Totstandkoming
De Nederlandse Kankeratlas van IKNL is gebaseerd op de Australische Kankeratlas, gemaakt door Cancer Council Queensland, University of Technology (QUT) en FrontierSI. De geschatte cijfers die getoond worden in de Nederlandse Kankeratlas zijn berekend op basis van gegevens uit de Nederlandse Kankerregistratie (NKR) en populatiegegevens van het CBS, met behulp van geavanceerde statistische modellen en geografische analyses, ontwikkeld door statistici van QUT en Cancer Council Queensland. Voor alle teksten in de Kankeratlas is overleg geweest met inhoudsdeskundige wetenschappelijk onderzoekers en waar nodig ook met zorgprofessionals en medewerkers van de regionale GGD-en.
Vervolg
De Nederlandse Kankeratlas kan in de loop van de tijd worden uitgebreid met extra informatie en kan worden bijgewerkt zodra voldoende nieuwe data beschikbaar zijn op basis waarvan we wijzigingen zien in variatie. Maar allereerst gaan we ervaring opdoen met wat er nu is. We hebben in dit project veel geleerd van onze Australische collega’s over de statistische modellen die gebruikt zijn om de verzamelde NKR-gegevens te analyseren en deze informatie te presenteren in interactieve kaarten. We denken dat de atlas een belangrijke hulpbron is, waar alle Nederlanders van kunnen profiteren. We zijn verheugd dat KWF gerichte investeringen gaat doen naar aanleiding van de atlas. De Kankeratlas biedt GGD’en en gemeenten op basis van data een extra onderbouwing bij het vormgeven van het regionale zorg- en preventiebeleid, om zo de ongelijkheid in kankerzorg in heel Nederland terug te brengen.
Meer informatie
Iedereen die dat wil kan de Nederlandse Kankeratlas vanaf nu gebruiken via www.iknl.nl/kankeratlas. Op deze pagina is ook meer achtergrondinformatie te vinden, een laagdrempelige uitlegvideo en antwoorden op veel gestelde vragen.
Met vriendelijke groet,
Thijs Merkx en Valery Lemmens
raad van bestuur
NB Wilt u graag een of meer van onze nieuwsbrieven ontvangen, meld u dan hier aan. |
|
|
|
